Đi đến cuối con đường

“Anh/chị/bạn ấy giỏi quá. Biết bao giờ mình mới được như thế?”
“Không thể được. Trình độ của mình sẽ không bao giờ giải được những bài toán như thế này.”
“Thôi, mình cũng không cần phải cố gắng bằng người ta làm gì.”
“Đời bất công mà, người ta sinh ra vốn thông minh hơn mình. Chịu thôi!”

Đến bây giờ chắc mình không còn đếm được mình có những suy nghĩ như thế này đã bao nhiêu lần. Ở mỗi cấp học, mỗi cuộc thi, mỗi hoạt động, mình đều giữ một thần tượng cho riêng mình. Thần tượng của mình bao gồm một bạn thắng giải nhất trong một cuộc thi mình tham gia hồi lớp 5, một đứa bạn cùng tuổi cực kỳ thông minh, các anh chị thi đại học điểm cao, các anh chị được học bổng du học nước ngoài, vân vân và vân vân. Danh sách thần tượng cứ thế mà dài ra.

Mỗi lần mình nhìn vào họ, những điều họ làm được, và những thành công họ có được cũng giống như đứng từ chân núi nhìn lên. Tất cả mình thấy chỉ là một ngọn núi cao và hùng vĩ đến mức choáng ngợp. Tuy nhiên, thần tượng một người cũng giống như một con dao hai lưỡi. Những điều họ làm được quá lớn, lớn đến nỗi khi nhìn vào, mình chỉ cảm thấy sự bất lực của bản thân mà thôi. Quả thực như thế, đằng sau sự ngưỡng mộ luôn pha một chút ganh tị và sợ hãi. “Mình có leo lên ngọn núi này được không?,” “Đã đến lúc đầu hàng chưa?” “Nếu mình cố gắng cả đời có khi nào bằng một góc của người ta hay không?” – lúc nào mình cũng hỏi bản thân như thế.

Những câu hỏi này, đôi khi mình tự trả lời, nhưng cũng đôi khi có người thứ ba khác trả lời hộ mình. Tin hay không, đã có nhiều lần, một ai đó dù không ác ý, đã nói thẳng với mình rằng “Mày không thông minh/giỏi môn X bằng người ta đâu. Có cố thế nào cũng không bao giờ được đâu.” Không giỏi bằng người ta cũng không sao, nhưng nghe ai đó bảo rằng mình không thể làm được điều X nào đó lúc nào cũng khiến một đứa như mình cảm thấy không cam lòng.

Thực ra lần cuối cùng mình nghe câu này là cách đây không lâu, và từ một đứa bạn thân. Nó nghĩ có một số mảng nghiên cứu mình không nên đụng đến, mà chỉ nên tập trung vào những thứ mình đã quen thuộc, vì theo lời nó nói, “bạn không đủ khả năng đâu.” Đêm hôm ấy mình rất vui vì có một đứa bạn thân biết nói thẳng, nhưng buồn thật lâu về những câu nó nói.

Phải ngủ mấy đêm và ăn mấy bữa, mình mới thức dậy một buổi sáng và nhận ra rằng mình bình thường không tệ như thế này. Nếu mình chấp nhận đầu hàng mỗi khi gặp khó hay có ai đó bảo rằng mình không đủ khả năng, thì hẳn mình đã dừng lại ở nửa vòng trái đất cách nước Mỹ, và vài cây số từ cổng nhà.

Buổi sáng hôm ấy, mình cũng nhớ lại những thần tượng trong quá khứ của mình. Đến bây giờ, họ vẫn luôn là những người mình kính trọng, và họ vẫn luôn đi trước mình một bước. Thế nhưng, có những việc trong quá khứ mà mình nghĩ mình không bao giờ có thể làm được, bây giờ đã không còn quá xa xăm nữa. Đi trước ai, đi sau ai không quan trọng, nhưng chắc điều quan trọng nhất là không để những gì người khác đạt được làm mình sợ sệt, ngại khó.

Đời là thế – leo hết ngọn núi này lại thấy ngọn núi khác cao hơn, cao hơn, cao hơn nữa. Đi hết đoạn đường này lại đến đoạn đường khác. Và phần thưởng – phần thưởng chỉ dành cho những ai chịu đi đến cuối con đường.

Cambridge, 11/7/2016
Châu Thanh Vũ

(Bản quyền ảnh và bài viết của mình – xin đừng download/chia sẻ/đăng ảnh và bài viết mà không dẫn nguồn.)